Eind 2016 lieten de cijfers van Nederland een positieve ontwikkeling zien: Zo groeide de economie en de werkgelegenheid, staat de zorg op nummer een van Europa, is de criminaliteit opnieuw gedaald en zijn jongeren steeds braver geworden.

Toch staan sociale media en TV-programma’s bol van discussies waarin mensen er van overtuigd zijn 

dat het nog nooit zo slecht heeft gegaan. Blijkbaar is het zo dat positieve getallen over rendement en marktwerking niet altijd iets zeggen over hoe wij als maatschappij met elkaar samenleven, of wat er zich werkelijk achter al die voordeuren in Nederland afspeelt.

Die tegenstelling is mijn reden om eens op onderzoek uit te gaan.

Daarom toer ik momenteel met mijn auto kris kras door heel Nederland, op zoek naar keukentafels en cafe's, een sterke bak koffie, en een goed gesprek over het leven anno 2017 in Nederland.

Heb je vragen? Of ken je iemand waar ik zéker eens op de koffie zou moeten gaan?

Mail dan naar mariekeinnederland@gmail.com 

Hoe kies je de mensen uit waar je op bezoek gaat?

Via-via, of samen met researcher Carlijn Limburg en assistente Vivian Camphuijsen probeer ik een groep mensen samen te stellen die in alle hoeken van Nederland wonen, alle leeftijden hebben, en van alle rangen en standen zijn. De mensen bij wie ik op de koffie ga heb ik nooit eerder ontmoet.

Wat voor vragen stel je?

1) Hoe gaat het volgens jou met Nederland? 2) Wat heb je nodig van de maatschappij? 3) Wat heb je te geven aan de maatschappij? 4) Wat zou je doen als je de baas was van Nederland?

5) Wat is je favoriete Nederlandse muzieknummer? 6) Welke vraag wil je dat ik tijdens mijn volgende bezoek stel? 

Is dit project gekoppeld aan een organisatie of politieke partij?

Nee, het is nergens aan gekoppeld, alleen aan mezelf. Wel krijg ik, om dit te kunnen maken, een bijdrage van de onafhankelijke stichting MIAP (Message In A Photo).

De wortels van mijn families liggen al generaties lang in het oosten van Brabant. Hier groeiden mijn beide ouders, Andries en Solana, in grote Katholieke boerengezinnen op. Tijdens mijn jeugd runden zij een bedrijf in landbouw-machines in Gemert, waar ze traktoren verkochten 'en alles wat er achter aan kan hangen', zoals mijn vader altijd zei.

Ik, hun enige dochter, bleek in plaats van traktormonteur meer een knutselaar. Elke dag lag bij ons thuis de keukentafel vol met plaksels en plaatjes en schriftjes die ooit boeken moesten worden.  

Na de MAVO, HAVO en de PABO startte ik in 2000 als fotograaf, en verhuisde naar Amsterdam. En daar woon ik nu op mijn 42ste nog.

Want ook al kom ik uit een heel klein dorp, ik ben gewoon van de stad gaan houden. Samen met mijn man Philip woon ik in de wijk 'de Baarsjes'. Helaas hebben we geen kinderen. 

Ons levensmotto is: 'Het leven is je niets verschuldigd'. Zo proberen wij van onze verwachtingen geen eisen te maken.

Ooit had ik het geluk dat ik - ondanks mijn geringe reiservaring van toen - meer dan 45 keer de wereld over werd gestuurd in opdracht van Unicef en andere organisaties om reportages te maken. Hierdoor zat ik plotsklaps aan tientallen keukentafels, banken en matjes naar verhalen van mensen te luisteren de ik anders nooit zou hebben gehoord.

Door de jaren heen werd me langzaam duidelijk dat de wereld een soort van hobbelige weg is die zich niet makkelijk laten vangen in een ja-of-nee, of een goed-of-slecht. Steeds als ik dacht dat ik dé conclusie te pakken had, was daar weer een nieuw verhaal die al het voorgaande in het zoveelste perspectief plaatste.

De wereld bleek te bestaan uit ruim zeven miljard persoonlijke visies en waarheden, en ik was daar slechts ééntje van.

Hoewel het de wereld er niet simpeler op maakte en ik er soms nogal gefrustreerd van werd, bleek juist dit gegeven mijn inspiratie te worden voor nieuwe reportages waarin persoonlijke gesprekken een steeds grotere rol gingen spelen:

Baghdad Today (Irak), A Monday in Kabul (Afghanistan), Outside Syria (Libanon), The Island of All Together (Griekenland) en Brieven aan Joep (Griekenland) zijn daar voorbeelden van. 

Ook voor deze projecten zat ik vaak oog in oog met mensen die, net als ik, ook ooit allerlei wensen of verwachtingen van het leven hadden. Alleen waren zij door oorlog, armoede, corruptie of verkeerde papieren 'uit het systeem' gevallen, of woonachtig in een land waar niet eens een systeem bestond. Ik herinner me vele verhalen waar levens om 'papiertjes'-redenen compleet vast waren gelopen. 

Mede hierdoor kreeg landen op Schiphol steeds meer een gevoel van thuiskomen in een veilige thuishaven. Want ook al kan ik zo een waslijst opnoemen aan zaken die beter of anders zouden kunnen aan ons land, tegelijkertijd heb ik nog nooit ergens ter wereld m'n Nederlandse paspoort met iemand willen ruilen.

Juist die tegenstelling tussen mijn gevoel en de discussies op internet is wat me de laatste maanden steeds meer intrigeert.

Daarom denk ik soms: oké, tof dat ik over de hele wereld ben gaan reizen, maar hoe goed ken ik nou eigenlijk mijn eigen land? Want ik ben dan wel in Nederland geboren en getogen, maar van de 17,1 miljoen mensen heb ik er ruim 17 miljoen nog nooit gesproken. 

Uit die gedachte is 'Nederland O Nederland' ontstaan. Het is nu tijd voor koffie om de hoek.